
Wat doet een vibrator? Juist, als de batterijtjes genoeg lading hebben, dan trilt zo’n genotsstaaf. Tactiele vibratie. Zet je dit gegeven om naar de kunst, dan kom je snel uit bij Victor Vasarely, een van de voormannen van de optical art stroming. Ook Vasarely’s kunst vibreert en dan niet in tactiele maar in visuele zin. De Hongaarse Fransman heeft werken gemaakt die letterlijk voor je ogen beginnen te trillen, op en neer gaan en al na een eerste blik vibrerende dansjes inzetten.
Vasarely (1906-1997) wordt wel als de pionier van de Op Art stijl gezien, decennia eerder al aangekondigd in zijn voorstelling uit 1937. Dit werk toont een zwart wit patroon dat zo is afgebeeld dat je er twee speelse zebra’s in herkent. Het hadden net zo goed tijgers kunnen zijn. Want het is het patroon dat telt en Vasarely is een meester in geometrisch abstracte patronen. Kinetische kunst is voor Vasarely feitelijk overbodig. Want geometrische effecten kunnen net zo goed de illusie van beweging verbeelden. Vasarely laat dat overtuigend zien in werken waarin cirkels naar voren schijnen te bollen of juist terug vanuit het tweedimensionale een 3-D-deuk oproepen. Het is soms net of schiet er een tennisbal uit het doek of stoot er een biljartbal de afbeelding in.
Met wetenschappelijke precisie beïnvloedt Vasarely vooral vanaf de Jaren Zestig de flower power van de Op Art. Door velen uitgeroepen als de ‘vader van de Op Art’, met een oeuvre dat culmineert tussen 1960 en 1980. Hij is dan al toonaangevend in de kunstscene. Zijn topwerk betitelt hij als ‘het plastic alfabet’, een symbolische beeldtaal die uit twintig kleurlingen en vijftien vormen bestaat; varianten van cirkel, driehoek en vierkant. Elk van de vormen zit opgesloten in een vierkant frame en het hele plastic alfabet kan een welhaast oneindig assortiment van combinaties opleveren. Juist hier komen de wetenschappelijke zin van Vasarely (hij studeerde een tijd medicijnen) en zijn kunstzin samen.