© Concepting Culture
Niet dat-ie goed is afgelopen maar hij werd er wel gepredikt: de Tweede Kruistocht > zag haar religieuze promotie namelijk in Vézelay >. Het Bourgondische heuvelstadje kreeg ook nog eens het startschot van de Derde Kruistocht te verwerken. Allemaal op pad om de Byzantijnen weer enigszins in het christelijke zadel te helpen daar in het verre Palestina. En om de moren de pan in te hakken.
© Concepting Culture
Christus onderkoeld
Nu waren de middeleeuwen niet wars van reclame. De ongeletterde massa kon de stichtelijkheid van het christendom vrij gemakkelijk aflezen aan ikonen en fresco’s. Plaatjes kijken was de middeleeuwer zeker niet vreemd. En hier komt het bijzondere van Vézelay’s belangrijkste kerk naar voren. Boven het hoofdportaal werd in de middeleeuwen vaak een timpaan gehouwen, een boogveld vol beeldhouwwerk. De meeste timpanen van de Franse romaanse kerken tonen een vrij strenge, enigszins onderkoelde Christus in het midden van zo’n timpaan. Die dan omgeven wordt door nogal onder hel en verdoemenis lijdende wezentjes.
© Concepting Culture
Christus in de jubel
Voor Vézelay werd een heel ander timpaan ontworpen. In feite tweemaal... > De hier in het boogveld tronende Christus lijkt ontspannen en optimistisch, nog net niet applaudiserend maar wel met een onuitgesproken toi-toi-toi. Ook verder in het timpaan is eerder hoop dan zonde uitgebeiteld. Dynamiek voorop en hier en daar ook een paar moren zodat de Kruistochtgangers zich van tevoren op de vijand konden fixeren. Een timpaan dat niet zoals normaliter een moreel vingertje liet bibberen, maar de volle duim omhoog hield. Dat moest ook wel. Want al die ridders die vanuit Vézelay vertrokken voor een moordende reis (in dubbele zin), hadden natuurlijk eerder baat bij een beetje religieuze reclame dan bij het voorportaal van een vagevuur. Hoe genoeglijk knappend ook...